Maksem 'Sine-i Millet'e döndü

Yolu Taksim'e düşenlerin pek dikkatini çekmeyen bir mekândı. Oysaki Taksim, ismini oradan almıştı. 1732 yılında I. Mahmut tarafından Pera ve civarının su ihtiyacını karşılamak için inşa edilen ve Şehr-i İstanbul'un hayat kaynaklarından biri olan Maksem, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından sanat galerisine dönüştürüldü.

Taksim Cumhuriyet Sanat Galerisi adını alan tarihî bina, İstanbul'un sanat duraklarına böylece eklenmiş oldu. 2007 yılında restorasyona başlanan galeri, trafo engeline takılmıştı. Açılışı engelleyen elektrik trafosu nihayetinde kalktı ve Taksim Cumhuriyet Sanat Galerisi, Sine-i Millet adlı sergiyle önceki gün açıldı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Kültür AŞ tarafından düzenlenen sergi, Tanzimat'tan Meşrutiyet'e, Cumhuriyet'in ilanından çok partili siyasi hayata seçim kültürümüzü ilk kez görsel bir dille anlatıyor. Çeşitli koleksiyonlardan derlenen serginin küratörlüğünü M. Lütfi Şen üstleniyor.

Bir zaman tünelini andıran sergi '1840'tan 1950'ye Seçim Serüveni', 'Türk Kadınının Seçen ve Seçilen Olarak Portresi', 'Seçimle Gülmenin Görsel Tarihi' ve 'Cumhuriyet'in Kültür Değerlerini Seçiyoruz' başlıklı dört bölümden oluşuyor. Serginin ilk bölümünde Meşrutiyet'te kullanılan seçim sandığı, seçim afişleri, broşürler, fotoğraflar, oy pusulaları, seçim mühürleri, oy sandıkları, seçmen listeleri, seçim vaatleri, gazete ve dergiler yer alıyor. Galerinin uzun koridorlarında ilerlediğinizde dünyadaki birçok ülkeden önce seçme ve seçilme hakkını kazanan Türk kadınının yer aldığı fotoğraflar, pullar, afişler ve dergiler karşılıyor sizi. Osmanlı döneminden başlayarak çok partili hayata kadar yayınlanan karikatürler ve seçim kültürünün sinemamıza yansıyan karelerinden hazırlanan videolar da serginin diğer bölümünden.

Sergide gerçekten seçim var

Sine-i Millet sergisinin en interaktif bölümünü sergi içinde gerçekleştirilen kültürel değerlerin oylandığı seçim. Seçmen yaşının 18'den 15'e indiği bu seçimde 15 yaşını doldurmuş her Türk vatandaşı TC kimlik numarasını yazarak parmağı mürekkeplenmeden oyunu kullanabiliyor. İzleyicilerin oylarıyla 83 yıllık Cumhuriyet'imizin kültür değerleri belirleniyor. Sergideki bilgisayarlardan Cumhuriyet'in romancısı, şairi, müzik sanatçısı, sinema-tiyatro sanatçısı, mimarı, sporcusu, bilim insanı, ressamı, heykel-seramik sanatçısı, hat-ebru-tezhip-minyatür sanatçısı için oy kullanılıyor. Oylar aynı zamanda Taksim Meydanı'ndaki dijital dev ekrandan kesin olmayan seçim sonucu olarak kamuoyuna duyuruluyor. Dileyen seçmen, belirlenen adaylar dışında da bir aday için oy kullanabiliyor. Sergi sonunda seçimi kazanan adaylara ya da vârislerine ödül heykelleri verilecek.

Serginin sonunda pek çok şey öğreniyorsunuz. Yüz yıl önce seçmenlerden oy talep eden partilerin neler olduğu, ilk seçilen milletvekilleri, bir zamanlar festival havasında yaşanan seçimler ve gelinler gibi süslenen sandıklar... Hepsi bir devrin seçim anlayışından kesitler sunuyor. Sudan bahaneleri bir tarafa bırakıp yaklaşan yerel seçimlerden önce Sine-i Millet sergisine yolunuzu düşürün. Yıllar içinde değişen seçim kültürü ve demokratikleşme sürecimizin evrelerini görmek şüphesiz heyecan verecektir. Sergi, 30 Ocak'a kadar gezilebilir.

Musa İğrek, İstanbul
Zaman Gazetesi

Yorumlar