Brecht yakasında bir kıpırtı yok

Karşıda yaşlıca bir ses. Pek dertli: “20. yy tiyatro konusunda damgası vurmuş bir isimdi. Komünist olduğu için biraz uzak duruldu ama şimdi her kesim ona korkmadan yaklaşabiliyor. Ama gelin görün ki yeni nesil onu hiç okumuyor, kitapla alakaları yok.”

Malum 11. Uluslararası İstanbul Bienali’nin başlığı ‘İnsan Neyle Yaşar?’. Bu şarkı Bertolt Brecht'in Elisabeth Hauptmann ve Kurt Weill ile birlikte 80 yıl önce yazdığı Üç Kuruşluk Opera adlı oyunun ikinci perdesinin kapanış parçası. Brecht’in bu sorusu pek çok kimsenin dilinde. Alman edebiyatının usta isimlerinden oyun yazarı, şair Brecht’in kitaplarına ilgi nasıl diye merak edip kitapçılarda şöyle bir lam elif çizdik. Raflarda pek bir kıpırtı yok. Brecht’in kitapları yine sessiz sakin en uç köşelerde bekleşiyor. Öyle Bertolt Brecht ne söylüyor diye merak edip, kitaplarını alan eden yok.

Yukarıdaki dertli sesin sahibi ise Brecht’in yayın haklarını elinde bulunduran Mitos Boyut Yayıncılık’ın sahibi Yılmaz Öğüt. On yıldır Brecht’in kitaplarını yayımlıyor. Beş yüzü aşkın tiyatro oyunları, incelemeleri ve tarihi ile ilgili eser yayımlayan yayınevi, kendini tiyatroya adamış. Bienal vesilesiyle Brecht’e kitapçılardan, halkımızdan ilgi nasıl diye soruyoruz? Öğüt ümit kırıntıları barındıran bir sesle; “Yazın zaten işler kötüydü, kitapçılardan da yeni bir talep yok. Bir iki bir şey var ama öyle elle tutulur değil. Gözle görülür fark edebilen bir şey henüz olmadı. Normal zamanlarda da Brecht okunmuyor. Bienal’den de bir umudumuz yoktu. Bin tane Brecht basıyoruz, on beş sene de bitmiyor. Ciltli özenli bir baskısını çıkardık. Son iki cilt kaldı onları da basıp Bertolt Brecht külliyatını bitireceğiz.”

Öğüt umudunu biraz sonbahara bağlamış. Ona göre okulların açılmasıyla belki ilgi biraz daha artabilir Brecht’e karşı. Öğüt bir eleştiri de getiriyor; “Eskiden insanlar tiyatro oyununu okuduktan sonra izlemeye giderdi. Şimdi ise okumuyor, nasıl olsa izleyeceğim diyor. Nerden nereye geldik, üzücü.”

Bienal’e başlık olan şarkının yazarını pek kimse merak etmiyor anlaşılan. Kısacası Brecht yakasında yeni bir şey yok. Bu ironi ustası yazarın kitapları aynı köşe raflarda bekleşip duruyor.

Musa İğrek

19/10/2009

Yorumlar