Charles Dickens dünyayı dolaşacak

Charles Dickens (1812-1870)
Bizdeki yıldönümü kutlamaları yazarın 'hayatı, sanatı ve eserleri' çerçevesinde bir sempozyumdan, yazar hakkında öteden beriden toplanmış yazıların yer aldığı bir kitaptan ve tozlu bir sandıktan çıkmış fotoğrafların sunulduğu sergiden öteye geçemiyor. Bunun için 2008'deki Yahya Kemal, 2009'daki Katip Çelebi Yılı'na ve bu yıl 400. doğum yılını kutladığımız Evliya Çelebi için yapılan etkinliklere bakmak yeterli. Hakeza Mehmet Akif yılı da öyle. Panel ve sempozyumlar, birkaç sergi ve kitap... Biraz yüzümüzü uzaklara çevirdiğimizde işler hiç de öyle yürümüyor.

İngiliz edebiyatının ustalarından Charles Dickens'ın (1812-1870), 7 Şubat'ta doğumunun 200. yılı kutlanacak. Charles Dickens Müzesi'nin öncülüğünde gerçekleşen etkinlikler için üniversitelerden kültür kurumlarına, müzelerden tiyatrolara, belediyelerden kütüphanelere, yayınevlerinden film yapım şirketlerine, bütün kurumlar seferberlik ilan etmiş ve kesenin ağzını açmış durumda. Dickens için harıl harıl çalışan ekip, yazarın doğum yıldönümü kutlamalarını planlıyor. Bir de mesajları var: "Dickens, Victoria döneminden kalma bir yazar olmasına rağmen kendi zamanını, dilini ve kültürünü aşan bir yazar."

Dickens'ın 200. doğum yılı etkinlikleri İngiltere ile sınırlı kalmayıp Fransa'dan Hollanda'ya, Çin'den Amerika'ya, Filipinler'den Almanya'ya, Pakistan'dan Singa-pur'a, Malezya'dan Arnavutluk'a, Kıbrıs'tan Suriye'ye kadar uzanıyor. British Council da 50'den fazla ülke ile bir dizi kültürel faaliyet gerçekleştirecek. Kısacası İngiltere, Dickens'a sahip çıkmanın ötesinde, tabiri caizse onu bir marka halinde dünyaya pazarlıyor. Festivaller, tiyatrolar, filmler, sergiler, söyleşiler, edebiyat atölyeleri, belgeseller, televizyon programları ve daha pek çok etkinlik yazarın romanı gibi 'büyük umutlar' taşıyor ve zihinlerdeki Dickens imgesini derinleştirmeye çalışıyor.

200. yıl için düzenlenen etkinliklerin biri de geçtiğimiz hafta Museum of London'da açılan "Dickens ve Londra" adlı sergi. Dickens'ın gözünden 19. yüzyıl Londra'sını anlatan sergide, yazarın kişisel eşyaları ve elyazmaları da bulunuyor. Etkinlikler yavaş yavaş başlarken, ülkede bir Dickens hazırlığı almış başını gidiyor. Bir taraftan İngiltere'nin en muteber gazetelerinden The Guardin okurlarına Dickens'ın roman kahramanlarının isimlerinden hazırlanmış bir tişörtü satıyor (Türkiye'de büyük bir gazete bunu yapsa neler yazılıp çizilirdi acaba?), öte taraftan BBC Radio 4, yazar hakkında programlar düzenliyor ve romanlarının geçtiği mekânları okura anlatıyor.

DICKENS'IN YOLU TÜRKİYE'YE DÜŞMEZ Mİ?

Dickens'ın eserleri ders kitaplarına yeniden giriyor, usta yazar dünyanın dört bir yanındaki edebiyat festivallerine konuk oluyor. A. S. Byatt, Claire Tomalin, David Lodge ve John Burnside gibi yazarların katılacağı edebiyat atölyelerinin yanı sıra Dickens üzerine yeni kitaplar yayımlanıyor. Yazarın kitaplarından uyarlanan Oliver Twist (1948), A Tale of Two Cities (1958), Nicholas Nickleby (2003), Great Expectations (1946) adlı filmler festivallerde, müzelerde yeniden gösterilecek. Etkinliklerin pek çoğu ücretsiz. 19-20 Ekim 2012'de ise 'Charles Dickens: Doğumu, Evliliği, Ölümü' adlı bir konferans hemen yanı başımızda Yunanistan'da gerçekleşecek. Etkinliği, Ankara Bilkent Üniversitesi ve Yunanistan'daki Aristotle Üniversitesi düzenliyor. Akıllara bu büyük kutlamada neden Türkiye de halkaya dâhil edilmemiş sorusu gelmiyor değil. Etkinlikler, (www.dickens2012.org) sitesinden duyuruluyor.

Roland Barthes'in dediği gibi "Dünya vardır ve yazar konuşur, işte yazın budur." Zira yazarın hangi tarihte yaşadığının önemi yok. Charles Dickens'ın Barnaby Rudge adlı romanındaki Grip adlı kuzgun, nasıl ki Edgar Allan Poe'nun o ünlü şiiri Kuzgun'a ilham olmuşsa, 200. yıl için yapılanların hepsi, Dickens'ın hâlâ aramızda olduğu ve konuştuğunun alâmeti.

Etkinliklerden bazıları

*Dickens Ekranda; Ocak-Mart 2012, Londra
*Bir Penny Edebiyat Okumaları; 22 Ocak 2012, Londra
*Bugün Dickens ne yazmak isterdi?; 26-28 Ocak 2012, Berlin
*'Dickens 200 Yaşında' sergisi; Eylül 2011, Şubat 2012, New York
*Charles Dickens'ın romanından uyarlanan Oliver Twist filmi Arnavutluk'tan Zimbabve'ye dünya çapında 20 ülkede gösterilecek.
*İngiltere'nin En Büyük Romancısı İsviçre'de sergisi; Aralık 2011, Mart 2012, Zürih
*Dickens Kitap Festivali; Ekim 2012, Fransa

Musa İğrek, Londra
Zaman Gazetesi
29/12/2011

Yorumlar