E-kitaptaki vergi indirimi yetersiz


Türkiye, dünyadaki e-kitap gelişmelerine biraz mesafeli dursa da yayıncıların son yıllarda dile getirdikleri e-kitapta vergi indirimi tartışmaları yeni bir zemine oturdu. Resmi Gazete’de yayımlanan Bakanlar Kurulu kararına göre, elektronik kitap ve benzeri yayınların elektronik ortamda satışında uygulanacak KDV oranı, 1 Aralık’ta yüzde 18’den 8’e düşürüldü. Bu indirimle birlikte basılı kitap ile e-kitabın vergi oranı eşitlendi. Yayıncıların ve okurların uzun süredir beklediği bu vergi indirimi, diğer ülkelerle kıyaslandığında öyle çok mutlu edecek bir tablo değil. Avrupa’nın pek çok ülkesinde e-kitaplardaki vergi oranı yüzde 3,5 ile yüzde 7 arasında değişiklik gösteriyor, basılı kitaplar ise vergiden muaf tutuluyor.

Avrupa Komisyonu, geçtiğimiz ekim ayında dijital teknolojideki vergi oranlarında yeni bir düzenlemeye gideceğini duyurmuştu, çünkü Avrupa Birliği’ne üye kimi ülkeler teknoloji endüstrisini çekmek için vergi oranlarında indirime giderek haksız bir rekabet sağlıyor. Pek çok teknoloji devi de bu boşluğu fırsat bilerek o ülkeler üzerinden ticaretini sürdürüyor. Fransa, hem basılı kitaba hem de e-kitaba yüzde 5,5; Lüksemburg ise yüzde 3 oranında vergi uyguluyor. Özellikle bu iki ülke Amazon, Kobo ve Nook gibi e-kitap firmalarının merkezi konumuna dönüşüyor. İngiltere ve Almanya gibi ülkeler ise bu durumdan rahatsız. İngiltere’de basılı kitaplar (buna dergiler, gazeteler ve basılı yayımlar da dâhil) vergiden muafken, e-kitaptan yüzde 20 vergi alınıyor. Yayıncılık sektöründe büyük pay sahibi olan Almanya’da ise basılı kitapta yüzde 7, e-kitapta yüzde 21 oranında vergi uygulanıyor. Avrupa Birliği Komisyonu bu farklılıkları göz önünde bulundurarak e-kitaptaki vergi oranında standart bir indirim yapmaya veya vergileri tamamen kaldırmaya yönelik çeşitli taslaklar üzerinde çalışıyor. Avrupalı yayıncılar da birliğe üye ülkeler için ortak bir vergi politikası oluşturulmasından yana.

‘Vergi indiriminin hem yayıncıya hem okura faydası var’

Basılı kitaba ve e-kitaba uygulanan vergi indiriminin hem yayıncılar hem de okurlar açısından pek çok getirisi var. Özellikle kitap çeşitliliğinin artması ve bağımsız yayıncıların varlığını sürdürmesi bunlar arasında. Uluslararası Yayıncılar Birliği’nin 2011’de basılı kitaplara ve e-kitaplara uygulanan vergi konusundaki kapsamlı araştırmasının sonuçlarına göre, dünyanın gelişen 8. büyük yayıncılık endüstrisine sahip Güney Kore, vergi konusunda model bir ülke. Güney Kore’de standart vergi oranı yüzde 10 iken, basılı ve e-kitap ise vergiden muaf tutuluyor. Uluslararası Yayıncılar Birliği’nden Jens Bammel, basılı kitap ve e-kitaptaki vergi oranlarının azaltılmasının okumayı ve kitap alım gücünü artıracağını söylüyor.

Ülkemizde e-kitap ve basılı kitaptaki vergi oranı eşit durumda. Son yapılan vergi indirimiyle e-kitabın ve basılı kitabın vergi oranının eşitlenmiş olması elbette sevindirici, fakat diğer ülkelerdeki vergi oranlarıyla yan yana okunduğunda farklı bir tablo ortaya çıkıyor. Yayıncılık dünyasında e-kitap çeşitliliğinin azlığı, e-kitap cihazlarının yüksek fiyatlara satılıyor olmasının da bu kitaplara olan ilgiyi azalttığı söylenebilir. Türkiye’de e-kitap sektörünün önümüzdeki yıllarda daha da hareketleneceği konuşulurken, bu kitaplara uygulanan vergi oranının hem okurları hem de yayıncılık sektörünü nasıl etkileyeceğini ise zaman gösterecek.


Musa İğrek, İstanbul
Zaman Gazetesi
24/12/2013

Yorumlar