Şiir ölmedi kütüphanelerde yaşıyor


Hilmi Yavuz, geçen hafta bu sayfadaki yazısında, öteden beri gündemde olan “Şiir öldü mü?” sorusuna, şiir kitaplarının satışı üzerinden cevap verilemeyeceğini dile getirdi. Şiir kitaplarının ‘çok satan kitaplar' listesinde yer almayışı ile şiirin ölümü arasında hiçbir ilişki kurulamayacağını savunan Yavuz, Türkiye'de ‘roman'ın bir yazınsal tür olarak öne çıktığını, şiirin ise biraz daha gerilere itildiğini ifade ediyordu: “Bundan yirmi yıl önce de, bugün de, nitelikli okur tarafından satın alınan şiir kitaplarının sayısı 1000-2500 arasındadır. Bir kez daha yineliyeyim: Oran düşmüştür, ama sayı düşmemiştir. ‘Nitelikli okur' dedim, bu çok önemli: Bu tip okurlardan oluşan bir yazınsal izlerçevre vardır ve bu izlerçevre, edebiyat kamuoyunun çok önemli bir kesimini oluşturur. Bir de bu izlerçevrenin dışında şiirle ilgilenenler vardır.”

Şiirin Türkiye'deki seyri çok iyi gözükmese de Hilmi Yavuz'un sözünü ettiği o nitelikli okur kütüphanelerde yaşıyor denilebilir. Dünyanın en önemli kütüphanelerinden biri olarak değerlendirilen İngiltere'nin başkenti Londra'daki Şiir Kütüphanesi'nin yıllık 30 bin ziyaretçisi var. 200 bine yakın şiir kitabına sahip olan kütüphane, modern şiirin ve günümüz şiirinin kalbi niteliğinde. İngilizcede yayımlanan şiir kitaplarına yer veren kütüphane, dünyanın dört bir yanından okurları ağırlıyor.

LONDRA'DAKİ KÜTÜPHANEDE TÜRK ŞİİRİ DE VAR

1953'te Britanya Sanat Konseyi tarafından kurulan kütüphanenin açılışını T.S.Eliot ve Herbert Read gerçekleştirir. 1988'den beri, Thames Nehri'nin kıyısındaki Royal Festival Hall'ün beşinci katına yerleşen kütüphane, 1912'den bu yana İngilizce yayımlanan şiir kitaplarına ev sahipliği yapıyor. Kütüphanede sesli şiirler, çocuklar için ayrılmış raflar, şiir üzerine kitaplar ve en önemlisi büyük bir şiir dergisi arşivi yer alıyor. Büyük, küçük yayınevi ayırt etmeksizin şiirin kalitesiyle ilgilenen kütüphanede Türkiyeli şairlerin İngilizceye çevrilmiş kitapları da var. Kütüphanenin raflarında Yunus Emre, Orhan Veli, Nazım Hikmet, Ece Ayhan, Ergin Günçe, Fazıl Hüsnü Dağlarca, İlhan Berk, Erdem Bayazıt, Hulki Aktunç, Cevat Çapan, Oktay Rifat, Lale Müldür, Nuri Pakdil, Enis Batur, Birhan Keskin, Gonca Özmen ve Bejan Matur gibi isimlerin şiir kitapları yer alıyor. Bireysel kitapların yanı sıra antolojiler de bulunuyor kütüphanede.

Britanya'daki rakamlara bakacak olursak; halihazırda şiir kitabı yayımlayan 117 yayınevi, 180 şiir dergisi ve 40'a yakın şiir atölyesi ve çeşitli okuma grupları var. Bu şaşırtıcı tablo, ülke genelinde şiire olan merakı açık ederken, onlarca şiir ödülünü ve yarışmaları göz önünde bulunduralım. Şiir Kütüphanesi'nin şair adaylarına bir de öğütleri var. Bir dergiye altıdan fazla şiir göndermemek; gönderdiğiniz şiirlerin bir kopyasını saklamak; uzun bir süre yayımlanmak için beklemek ve telif alma arzusunu unutmak... Daha da önemlisi ise reddedilmeye karşı asla vazgeçmemek!

BURSA NİLÜFER'DE İLK ŞİİR KÜTÜPHANESİ

Türkiye'de durum nedir, diye bakacak olursak, öncelikle ilk şiir kütüphanesinden söz etmemiz gerekir. Bursa Nilüfer Belediyesi Nâzım Hikmet Kültürevi içerisinde açılan Şiir Kütüphanesi, Türkçede yayımlanmış şiir ve çeviri şiir kitaplarını, şiir antolojilerini, şiir ya da şairler hakkında hazırlanmış tezleri, şiir ve edebiyat dergilerini barındıran bir mekân. 2012'den beri hizmet veren kütüphanenin koleksiyonunda 12 bin kitap yer alırken, yıllık ziyaretçi sayısı 30 bini aşıyor. Kütüphane, ilk örnek oluşuyla ülkemizdeki bir boşluğu dolduruyor.

Şiir kütüphanelerinin bu manzarası elbette sevindirici fakat Hilmi Yavuz'un dediği gibi o mutlu azınlığa tabi olan nitelikli okurun omuzlarında ilerliyor şiir. Hem ne demişti Oktay Rifat: “Okuru olmayan bir şiir düşünülemez.”

Musa İğrek, Londra
Zaman Gazetesi
14 Haziran 2015

Yorumlar