Karagöz, çağdaş sanat perdesinde

Hazreti Sultan Orhan rahmetullahtan beri yâdigâr-ı Küşterî' olan Karagöz Usta'mız ve Hacı İvaz Kalfa'mız'dan ilham alarak vücut bulan 'Gölgeye Övgü' adlı sergi, İrlanda'dan sonra İstanbul Modern Sanat Müzesi'ne tezgâhı kurdu. Geleneksel gölge tiyatrosunun sinemaya ve günümüz çağdaş sanatına etkilerini yansıtan Gölgeye Övgü'de, yedi ayrı ülkeden sekiz çağdaş sanatçının ve iki usta sinemacının eserleri sanatseverlere sunuluyor. Gölge tiyatrosunun Türkiye ve Yunanistan'daki köklü geçmişinden hareketle hazırlanan sergide, dans, opera ve müzik içeren gölge tiyatroları, siluetler, çizimler, metinler, elyazmaları ve filmlerle birlikte yüzden fazla eser yer alıyor. Gölgenin peşine düşen sergi, Ramazan gecelerinde beybabaların, efendi dedelerin eşliğinde izlenen tasavvufî anlamlar yüklü kâr-ı kadîm oyunlarının çağdaş sanat eserlerinde izlerini okumaya davet ediyor.

İstanbul Modern Yönetim Kurulu Başkanı Oya Eczacıbaşı, serginin küratörü Paolo Colombo ve sponsoru UBS Türkiye Temsilciliği Genel Müdürü Serra Abbasoğlu dün düzenledikleri basın toplantısıyla tüm aşamalarını İstanbul Modern'in üstlendiği ve ilk olarak İrlanda'ya giden sergiyi tanıttılar. Karagöz'ün sergide sadece bir metafor olarak kullanıldığını belirten Colombo "Bu eserler yüksek ve alt kültür ile Türkiye ve Yunanistan'daki popüler gölge tiyatrosu geleneğini ilişkilendiren iyi bir ağ kuruyor, bireysel eserler, geldikleri kültür ile Karagöz ve Karaghiozis oyunları arasında geniş bir çapraz göndermeler ağı örüyor. Son olarak, çağdaş sanat pratiğinin kalbinde yatan yeni bir anlatısal ruha tanıklık ediyorlar. Şunu söyleyelim Karagöz, Türk toplumunda ortaya çıktı, Yunanistan'da gelişti." diyor.

Sergi salonunun girişinde; çeşitli koleksiyonlarından derlenen Karagöz oyunu tasvirleri, kitaplar, posterler, gazeteler, dergiler ve Karagöz'ün günlük hayata kattığı renkliliği gösteren çeşitli nesneler sergileniyor. Ana mekanda ise Afrikalı sanatçı William Kentridge'in illüstrasyonları, Jockum Nordström'un çizim ve kolajları, Amerikalı sanatçı Kara Walker'ın resimleri, siluet enstalasyonları ve videoları, Katariina Lillqvist'in Gümüş Ayı ödüllü kukla animasyonu, el işi kuklaları, 1920'lerde ilk siluet filmleri yapan ve ilham kaynağı Karagöz olan, Almanya'nın öncü sinemacısı Lotte Reiniger'ın filmleri, 20. yüzyılın en tanınmış sinemacılarından, tek resim çevrimli animasyon tekniğinin ustası Ladislas Starewitch'in çalışmaları, Andrew Vickery'nin bağımsız tiyatrosu, Haluk Akakçe'nin videosu, Nathalie Djurberg'in kil animasyon tekniğiyle gerçekleştirdiği videoları ve Christiana Soulou'nun insan hallerini yansıttığı çizimler yer alıyor. Sergisiye paralel olarak, Altyazı dergisi işbirliğiyle 5-28 Şubat tarihleri arasında "Gölge Et Yeter!" adlı bir programla aslında bir ışık ve gölge oyunu olan sinemanın, gölgeyle kurduğu ilişki ele alınacak. Sergi, 6 Mayıs'a kadar gezilebilecek serginin üçüncü durağı Atina'daki Benaki Müzesi. (0212 334 73 31)

İstanbul Modern'de bu yıl neler olacak?
*'Beş Gerçekçi Türk Ressam' başlıklı sergiyle, Cihat Burak, Neşet Günal, Nedim Günsür, Nuri İyem ve Turgut Zaim ilk kez bir müze çatısı altında bir araya gelecek.
*11. Uluslararası İstanbul Bienali ile aynı tarihlerde Sarkis sergisi açılacak, İstanbul Modern yaşayan bir sanatçı için ilk ve en kapsamlı sergi açmış olacak.
*4 Şubat'ta Peter Müller Peter'in 'Safkan Yansımalar' adlı sergisiyle 12. Yüzyıl'dan bu yana Avrupa saraylarında rastlanan ve ünlü Avrupalı ressamların tablolarında da resmedilen Yeguada de la Cartuja atları sergilenecek.
*Annette Merrild'in 9 ülkede 9 büyük kentte çektiği Avrupa'daki kültürlerin farklılığını ve benzerliklerini yansıtan fotoğraflardan oluşan 'Oda Projesi' başlıklı sergi açılacak.
*Çağdaş sanatın son 30 yılında öne çıkan sanatçıların müzenin koleksiyona katılan yeni eserleri sergilenecek. Almanya'da İstanbul Modern'in koleksiyonundan oluşan bir sergi açılacak.

Musa İğrek, İstanbul
Zaman Gazetesi

Yorumlar