Bedri Rahmi, 100 yaşında Amerika'da


'Dünyanın içindekilere, dışındakilere en iyi kulak verenlerin başında şairler, ressamlar gelir' desek herhalde pek de kimse karşı çıkmaz. Heybelerine topladıkları, vakti gelince yuvalarından çıkar. Bize de tezgâhlarından geçip önümüze düşenleri büyük bir hayretle izlemek düşer. O alelade, dönüp bakmadığımız 'şey'ler, nasıl cezbedici bir havaya bürünür, nasıl içine çeker, anlam vermek zorlaşır. Susarız. Bu büyülü dünyanın kahramanlarından biri de kuşkusuz Bedri Rahmi'dir. Bu "masal uyduran çocuk", Tanpınar'ın deyişiyle "eşyayı sadece şekil olarak görmüyor, bizim ağaç, su, meyve, taş, kubbe, hamal küfesi, kadın ve erkek elbisesi diye dışından gördüğümüz eşyada bir konser, bir yığın cıvıltı, kaynaşan zerrelerin ebedi ve ezeli raksını görüyor" ve onu bize sunuyor. Ardında kalan benzersiz eserleriyle hâlâ buna devam ediyor.

İlk günlerini yaşadığımız 2011, ressam ve şair Bedri Rahmi Eyüboğlu'nun doğumunun 100. yılı. 1975'te aramızdan ayrılan sanatçının 100. doğum yılı etkinliklerinin ilki, yıllar önce yolunun düştüğü Amerika'da gerçekleştirilecek. 11 Ocak'ta New York'ta açılacak sergi ile başlayacak 100. yıl kutlamaları, sadece burasıyla sınırlı kalmayacak. Sanatçının aile koleksiyonundan seçilmiş işlerinden oluşan sergi, 27 Ocak'a kadar New York Turkish House'daki sanat galerisinde sanatseverleri ağırlayacak. Küratörlüğünü Bilkent Üniversitesi Sanat Galerisi yöneticisi Attila Güllü'nün yaptığı sergi, sanatçının figüratif ve soyut resim, desen ve objelerinden oluşuyor.

İKİ YIL ABD'DE ÇALIŞTI

Kader bu ya, sergi, 1961'den itibaren iki yıl ABD'de yaşayan sanatçının bu ülkeye gidişinin de 50. yılına denk geliyor. ABD dönemi, Bedri Rahmi'nin sanatında önemli bir eşiktir. Burada zengin renklerle soyut biçimlere yönelir. Hiç görülmemiş renkler bulmak için canhıraş çalışmaya girişir. Boyalar, kumlar, talaşlar, Japon kâğıtları... ve daha pek çok malzeme bir bir denenir. "Eşeğin Üzerinde Çocuklarını Taşıyan Anadolulu Köylü Kadın" motifi, UNICEF yararına Amerika'da kartpostal olarak basılır. 1962 Aralık ayında New York Modern Sanat Müzesi "Zincir" adlı resmini satın alır. Kısacası, bereketli bir Amerika seyahati olur bu. Bedri Rahmi'nin eserlerinin, ölümünden bunca yıl sonra ve hele doğumunun 100. yılında New York yollarına düşmesi sevindirici. Lakin asıl merak uyandıran, bu 'masal uyduran çocuğun' 100. doğum yılında Türkiye'de bize neler fısıldayacağı... Bekleyip görelim.

HALK KÜLTÜRÜNDEN BESLENDİ

1911 yılında Giresun-Görele'de dünyaya gelen Bedri Rahmi Eyüboğlu, Güzel Sanatlar Akade-misi'nde başlayan resim öğrenimini Paris'te tamamladı. Türkiye'ye döndükten sonra Güzel Sanatlar Akademisi'nde ders verdi. Ressam, şair ve yazar olarak halk kültüründen, tabiattan beslenen eserlere imza attı. Yazma, gravür, seramik, heykel, vitray, mozaik, hat, serigrafi, litografi gibi farklı formalarda çalışmalar yaptı. 1975 yılında İstanbul'da ölen Eyüboğlu'nun Yaradana Mektuplar, Karadut, Tuz, Dol Karabakır Dol gibi şiir kitapları bulunuyor.

Musa İğrek, İstanbul
Zaman Gazetesi
05/01/2010

Yorumlar